پیشینه ومبانی نظری تحقیق تحریف های شناختی
مبانی نظري تحریف های شناختی
تعریف شناخت
کلمه شناخت در لغت به معنی عمل یا فرایند دانستن است . رویکرد شناختی به شخصیت ، بر نحوهای که افراد از محیط و خودشان آگاه میشوند ، نحوهای که درک نموده و ارزیابی میکنند ، یاد میگیرند و مسایل را حل میکنند ، تمرکز دارد . این واقعا یک رویکرد روانشناختی به شخصیت است ؛ زیرا منحصرا روی فعالیتهای ذهنی هشیار تمرکز دارد . این تمرکز روی ذهن ، مفاهیمی را که سایر نظریهپردازان به آنها پرداختهاند ، نادیده نمیگیرد . برای مثال ، در رویکرد شناختی ، نیازها ، سایقها یا هیجانات را جنبههایی از شخصیت میدانند که تحت کنترل فرایندهای شناختی قرار دارند ( شولتز وشولتز ، 1388 ).
روانشناسی شناختی
انسان را موجودی پردازش کننده اطلاعات و مسأله گشا تلقی می کند . این دیدگاه در پی تبیین رفتار از راه مطالعه شیوه هایی است که شخص به اطلاعات موجود توجه می کند ، آنها را تفسیر می کند ، و به کار می برد . روانشناسی شناختی همانند دیدگاه روانکاوی متوجه فرایندهای درونی است . اما در این دیدگاه بیش از آنکه بر امیال ، نیازها ، و انگیزش تاکید شود بر اینکه افراد چگونه اطلاعات را کسب و تفسیر می کندو آنها را در حل مشکلات به کار می گیرند تاکید می شود . بر خلاف روانکاوی تکیه گاه شناختی نه بر انگیزش ها و احساسات و تعارضات نهفته بلکه بر فرایندهای ذهنی است که از آنها آگاهیم یا به راحتی می توانیم از آنها مطلع شویم . این رویکرد در تقابل با نظریه های یادگیری قرار می گیرد که محیط بیرونی را علت اساسی رفتار به شمار می آورند . اصولا دیدگاه شناختی به افکار و شیوه های حل مسأله کنونی توجه دارد تا تاریخچه شخصی . در این دیدگاه روابط بین هیجان ها انگیزش ها و فرایند های شناختی و در نتیجه همپوشی میان دیدگاه شناختی و دیگر رویکرد ها نیز آشکار می شود ( ساراسون وساراسون ، 1390 ).
روانشناسی شناختی زاده ی روانشناسی گشتالت است که در دهه ی 1920 مطرح شد . وجه مشخصه ی دیدگاهِ شناختی ، توجه نسبتا ً اندک به رابطه ی محرک – پاسخ و فعالیت های عصبی می باشد . توجه اصلیِ این رویکرد ، به موضوعاتی نظیر ادراک ، حل مساله از طریقِ شهود ، تصمیم گیری و فهم است . در تمامِ این فرایند ها شناخت از اهمیت مرکزی برخوردار است . شناخت یک مفهومِ کلی است که تمامیِ اشکالِ آگاهی را در بر می گیرد و شاملِ ادراک ، تفکر ، تصور ، استدلال ، و قضاوت و غیره می باشد . انقلابِ شناختی شاملِ تمامِ دیدگاه هایی می شود که به این مباحث اهمیتِ زیادی می دهند ) جرج سیچ ، 1380 ).
افکار خودآیند
از دید شناختی ها افکار خودآیند ، تحریف های شناختی ، باورهای غیر منطقی مختص رابطه و طرحواره های شناختی علل اکثر مشکلات رفتاری وتعارضات بین فردی است ( فلانگان وفلانگان ، 2004 ؛ الیس